Ислам

Ислам немесе мұсылмандық (араб.- момындық, бағыныштылық)- әлемдік ірі діндердің бірі, негізінен Таяу және Орта Шығыс, Солтүстік Африка, Оңтүстік-Шығыс Азия елдерінде, сол сияқты ортаазиялық, Солтүстік Кавказ, Закавказье, Татарстан және Башкирия мемлекеттерінде таралған. Ислам ҮІІ ғ. Батыс Аравияда араб халықтарының алғашқы қауымдық құрылымнан таптық қоғамға көшу, олардың феодалдық- теократиялық (діни) мемлекет Араб халифатына бірігу кезеңінде пайда болды.

Мұсылманшылықтың басты негізі - Құран, мәңгілік, ешкім жаратпаған Құдай сөзі, яғни Құдай табиғатын ашатын көктен түскен аян. Ислам- Құдайдың соңғы аманаты, соңғы дін. Оның ақиқатын адамзатқа жеткізуші Мұхаммед (с.ғ.с.) соңғы пайғамбар болып табылады.

Егер христиан дініне үштік туралы ілім (Құдай - әке, Құдай - бала және Қасиетті рух) тән болса, исламның ең негізгі қағидасы- Алла тағаланың бірлігіне қылау жуытпау. Ол бүкіл әлемді Жаратушы, оның еркі бойынша қоршаған дүниедегі барлық оқиғалар өтіп жатады., адамдардың тағдырлары анықталады. Мұсылмандықтың «бес парызы» бар (Алланың жалғыз Құдай екендігіне, ал Мұхаммедтің (сғ.с.) оның елшісі екендігіне сену; күніне бес рет намаз оқу;ораза ұстау; қажыға бару (егер денсаулық және материалдық мүмкіншіліктері болса); зекет (міндетті салық) беру). Исламда мұсылмандар өмірінің әр түрлі жақтарын реттеп отыратын басқа да көптеген ғұрыптық ережелер, тыйым- шарттар бар. Адамдар діни ұйғарымдарды бұлжытпай орындау немесе орындамауына байланысты, өздерінің істеріне қарай өлгеннен соң жұмаққа кіреді болмаса тозақ отына түседі делінеді.

Ислам дінінде суннизм және шиизм атты екі негізгі бағыттар бар. Олардың бір-бірінен айырмашылығы- кейбір мұсылмандық догматтарды әртүрлі ұғынуы мен түсіндіруінде.